Discriminatie Sinti en Roma weinig veranderd in afgelopen decennium
Risbo en Labyrinth publiceren vierde vervolgmeting van woon- en leefomstandigheden van Sinti en Roma in Nederland
De verschillende groepen Sinti en Roma in Nederland ervaren heel veel discriminatie in diverse aspecten van hun leven, en daarin is sinds 2013 nog weinig veranderd. Dit wordt inmiddels wel meer erkend door de instanties, zo blijkt uit de Monitor Sociale Inclusie van onderzoeksinstituten Risbo en Labyrinth, in opdracht van het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid. Het rapport van de vierde vervolgmeting werd deze week openbaar gemaakt.
Uit de Monitor Sociale Inclusie 2023, waarvoor de doelgroep zelf en verschillende professionals zijn geïnterviewd, blijkt vooral dat Sinti en Roma zeer vaak discriminatie vanwege hun achtergrond ervaren. Dit werk onder andere door in het onderwijs, de vrijheid om te kunnen wonen zoals men wil, de arbeidsmarkt en in de gezondheidszorg. Verschillende Sinti en Roma ervaren vooroordelen en stigmatisering door professionals en negatieve beeldvorming in het algemeen. Ook hebben ze zeer weinig vertrouwen in instanties en voelen zij zich beperkt in het kunnen leven volgens hun cultuur. Daarnaast spelen het verleden van vervolging en discriminatie ook anno nu nog een grote rol in de verhouding tussen Sinti- en Roma-gemeenschappen ten opzichte van de instanties en andere delen van de Nederlandse samenleving.
Geleidelijke verbetering onderwijspositie
Er zijn ook positieve signalen. Uit elke meting sinds 2013 komt naar voren dat de hoop is gevestigd op de jongere generaties. Voor hen bestaat de hoop dat zij, met name op het gebied van onderwijs, een meer positieve ontwikkeling doormaken en dat dit zal doorwerken op andere levensdomeinen zoals de positie op de arbeidsmarkt en een betere bestaanszekerheid. In deze monitor benoemen verschillende professionals bijvoorbeeld het feit dat jonge ouders zelf vaak meer onderwijs hebben genoten en dat zij hun kinderen vervolgens stimuleren en beter kunnen helpen. Logischerwijs zijn een deel van deze jonge ouders de tieners waar in 2013 voor het eerst over gesproken is.
Verandering van beleid
In de tien jaar dat de Monitor Sociale Inclusie is uitgevoerd verschoof het beleid op landelijk niveau van een specifiek doelgroepenbeleid naar een meer generiek beleid, waardoor er mogelijk minder beleidsmatige aandacht is voor de gemeenschappen in Nederland. Een deel van de professionals geeft aan dat specifiek beleid zou kunnen bijdragen aan een structurele verbetering van de positie van Sinti en Roma. Roma en Sinti geven aan dat als er in de toekomst specifiek beleid wordt gemaakt, dit gericht moet zijn op de verbetering van de positie voor Sinti en Roma en niet op repressie, zoals dat in hun ogen in het verleden het geval was.
Hoe verder?
In het rapport zijn op basis van de resultaten uit deze Monitor Sociale Inclusie een aantal aanbevelingen opgenomen, die kunnen bijdragen aan het verbeteren van de maatschappelijk positie van de Sinti- en Roma-gemeenschappen in Nederland:
- Begin met het herstellen en winnen van vertrouwen en kom beloftes na.
- Betrek Sinti en Roma bij het opstellen van beleid en de uitvoering, en werk hierin met sleutelfiguren die een brug kunnen vormen tussen hun eigen cultuur en de zogenaamde ‘burgersamenleving’.
- Voer specifiek beleid dat daadwerkelijk gericht is op verbetering en niet repressie.
- Geef urgentie aan het realiseren van standplaatsen.
- Wees bewust van het verleden van vervolging en genocide, dat ook nu nog een rol speelt.
- Vraag aandacht voor discriminatie van Sinti en Roma bij de overheid, instanties, professionals en burgers.
- Verken of er mogelijkheden zijn om specifiek beleid te voeren om de onderwijs- en arbeidsmarktpositie te verbeteren, waarbij de grote verscheidenheid van de gemeenschappen in acht wordt genomen.
Het volledige rapport is hieronder te downloaden.
Voor meer informatie en alle relevante documenten, waaronder de brief die aan de tweede kamer is verstuurd, zijn hier te downloaden.
Noot voor de redactie
Voor meer informatie over het onderzoek kunt u contact opnemen met drs. Youri Seidler van Risbo, via seidler@risbo.eu.nl of via Marjolein Kooistra kooistra@essb.eur.nl of Debberah ten Velthuis via D.tenVelthuis@labyrinthonderzoek.nl.